Thừa kế gia nghiệp

Motonari được sinh vào ngày 14 tháng 3 năm Minh Ưng thứ 6 (1497), là con trai thứ của quan địa đầu (Quốc nhân, Kokujin) xứ Aki là Mōri Hiromoto và họ Fukubara. Ấu danh của ông là Shōjumaru và ông được cho là sinh ra tại thành Suzuo (thành Fukubara) tại quê mẹ. Ngày nay vẫn còn bia đá nơi Mōri Motonari ra đời.

Năm Minh Ưng (Meiō) thứ 9 (1500), cha ông là Hiromoto bị kéo vào vòng tranh chấp thế lực giữa Mạc phủ Ashikaga và họ Ōuchi nên đã quyết định ẩn cư. Sau khi nhường lại nghiệp nhà cho con trai trưởng là Mōri Okimoto thì ông Hiromoto dẫn theo Shōjumaru đến sống tại thành Tajihi Sarugake, cũng thuộc xứ Aki. Năm sau, niên hiệu Văn Quy (Bunki) thứ nhất (1501) thì mẹ của Shōjumaru qua đời. Đến năm Vĩnh Chính (Eishō) thứ 2 (1506), khi Shōjumaru được 10 tuổi thì ông Hiromoto uống rượu trúng độc rồi mất. Shōjumaru vẫn sống tại thành Tajihi Sarugake nhưng về sau sau một gia thần của họ Mōri là Inoue Motomori tạo phản, chiếm lãnh thổ rồi đuổi Shōjumaru ra khỏi thành. Vì cảnh ngộ như vậy mà Shōjumaru bị gọi là "cậu ấm ăn mày" (Kojiki Wakatono). Trong lúc khốn khó như vậy, ông được người mẹ kế là Sugino Ōkata hết sức giúp đỡ. Năm Vĩnh Chính thứ 8 (1511), Shōjumaru làm lễ thành nhân (gempuku) và lấy tên là Mōri Motonari.

Năm Vĩnh Chính (Eishō) thứ 13 (1516), huynh trưởng Okimoto qua đời, gia nghiệp họ Mōri rơi vào tay trưởng nam của Okimoto là Mōri Kōmatsumaru. Nhưng vì Kōmatsumaru hãy còn nhỏ tuổi nên được Motonari giám hộ trong vai trò một người chú.[1]

Và như vậy nhà Mōri hai lần liên tiếp xảy ra việc đương chủ bất ngờ qua đời, để lại ấu chúa nên xảy ra xao động. Lợi dụng việc này, thành chủ Satō Kanayama là Takeda Motoshige đem quân đánh thành Arita thuộc lãnh thổ Kikkawa. Lúc này Motonari thay mặt Kōmatsumaru lần đầu tiên cầm quân xuất trận, đến cứu viện thành Arita. Đây là trận đánh đầu tiên của Motonari quyết định vận mệnh của cả họ Mōri.

Mãnh tướng Kumagai Motonao của họ Takeda đi tiên phong trong trận này nhưng bị Motonari kích phá, Motonao tử trận. Đang vây thành Arita, nhận được tin mãnh tướng thân cận của mình tử trận thì Takeda Motoshige đùng đùng nổi giận, chỉ để lại một ít quân tiếp tục công thành Arita còn mình thì đích thân chỉ huy toàn lực lượng nghênh chiến liên hợp quân Mōri và Kikkawa. Về lực lượng thì quân Takeda chiếm ưu thế nhưng khi vượt qua sông Matauchi thì Takeda Motoshige bị trúng tên, chết tại trận. Quân Takeda như rắn mất đầu, hỗn loạn rồi tan rã. Trong trận này, họ Takeda không chỉ mất đi đương chủ Motoshige mà còn thiệt mạng nhiều võ tướng khác nữa. Trận đánh Arita Nakaide này được gọi là trận Okehazama của miền Tây và là cột mốc đánh dấu sự suy sụp của họ Takeda và sự bành trướng thế lực của họ Mōri. Và nhờ thắng lợi này, tên tuổi của địa đầu xứ Aki là Mōri Motonari cuối cùng cũng được thiên hạ biết đến. Sau trận đánh này, Motonari theo họ Amago, lập được nhiều chiến công nhờ trí lược của mình khi công thành Kagamiyama ở Saijō (ngày nay thuộc vùng trung tâm của thành phố Hiroshima) trong vai trò người giám hộ của Kōmatsumaru. Và như vậy, Motonari dần dần được cả tộc Mōri tin tưởng.

Trong giai đoạn này, Motonari lấy con gái của Kikkawa Kunitsune làm chánh thất (pháp danh Diệu Cửu - Myōkyū) nhưng cho đến nay chúng ta vẫn chưa rõ thời gian chính xác ông lập thất.

Năm Đại Vĩnh (Daiei) thứ 3 (1523), người cháu trai của Motonari là Kōmatsumaru qua đời lúc 9 tuổi, Motonari vốn là con trai trực hệ của họ Mōri và cũng là một ứng viên kế thừa sự nghiệp họ này nên được các trọng thần tiến cử. Năm 27 tuổi, Mōri Motonari nhập thành Yamajō quận Yoshida, trở thành đương chủ kế tục họ Mōri.

Nhưng lúc này có một bộ phận gia thần có thế lực bất mãn với sự kế tục của Motonari như họ Saka, họ Watanabe, được trọng thần của họ Amgao là Kamei Hidetsuna (do Amago Hisatusne chỉ thị) trợ lực, gây mưu phản, chủ trương lập người em trai đồng phụ dị mẫu của Motonari là Aiō Mototsuna lên làm đương chủ. Nhưng Motonari nhận được sự giúp đỡ của Shiji Hiroyoshi, thanh trừ được phe Mototsuna và ép ông ta phải tự sát. Như vậy, Mōri Motonari đã đoạn trừ được hậu họa, củng cố vững chắc cho vị trí đương chủ gia tộc của mình.

Bành trướng thế lực

Nhân việc lộn xộn trong vụ kế tục gia nghiệp, quan hệ giữa Motonari và Amago Tsunehisa dần trở nên đối đầu gay gắt, đến năm Ưng Vĩnh (Ōei) thứ 5 (1525) thì Motonari thẳng thừng tuyên bố cắt đứt quan hệ với họ Amago và gia nhập vào hàng ngũ của Ōuchi Yoshioki. Đến năm Hưởng Lộc (Kyōroku) thứ 2 (1529), Motonari thảo phạt Takahashi Okimitsu. Họ Takahashi này là thân thích bên họ ngoại của Mōri Kōmatsumaru, chuyên quyền thao túng nhà Mōri và bắt tay với họ Amago, lập kế hoạch bài Motonari, tôn Aiō Mototsuna làm đương chủ. Khi thảo phạt họ Takahashi, Motonari đã chiếm được lãnh địa rộng lớn của họ này kéo dài từ xứ Aki cho đến Iwami, nhưng bù lại Motonari đã phải trả một cái giá đắt là người con gái lớn đang làm con tin tại nhà Takahashi bị sát hại. Mặt khái, Motonari lại cải thiện được quan hệ với kẻ thù không đợi trời chung từ trước nay là họ Shishido, gả con gái cho Shishio Takaie, gây dựng quan hệ hữu hảo với họ này. Ngoài ra Motonari còn cải thiện được quan hệ với họ Amano bị họ Ōuchi đuổi đến đường cùng, họ Aki Takeda và họ Kumagai (vốn đã trở thành quan hệ thù địch trong trận Arite Nakaide), xác lập địa vị minh chủ trong khắp xứ Aki.

Theo ghi chép trong cuốn nhật ký "Oyudono no ue nikki" của các cung nữ hầu hạ trong cung thì ngày 23 tháng 9 năm Thiên Văn (Tenmon) thứ 2 (1534), có một người họ Ōe đã thông qua Ōuchi Yoshitaka, bắt chước tiền lệ vào năm Ōei để xin Thiên hoàng Go-Nara ban cho tước vị. Tiền lệ năm Ōei là chỉ việc tổ của Motonari là Mōri (Ōe) Mitsufusa được Thiên hoàng Shōkō ban cho chức "Chức Hữu Mã đầu" (Jugoi no ge Umaryō)[2], nay Mōri Motonari bắt chước tiền lệ để xin ban quan tước. Mōri Motonari thông qua Yoshitaka để hiến tặng 4000 thước vải cho Triều đình và sau đó nhậm chức. Việc này đã tăng cường quan hệ giữa Motonari với người đề cử là Ōuchi Yoshitaka. Đương thời, tuy tước vị chỉ là cái danh bên ngoài, không còn thực chất như xưa nữa nhưng việc nhận tước vị từ Triều đình nói lên rằng lãnh chúa xứ Aki đã có được sự hậu thuẫn của cả Triều đình lẫn họ Ōuchi. Ngoài ra Motonari còn bị Kikkawa Okitsune, đương chủ của họ Kikkawa, một Kokujin có thế lực ở Aki đương thời ép buộc hòa giải với họ Amago nhưng không thành.

Năm Thiên Văn thứ 8 (1539), chủ của Motonari là họ Ōuchi tiêu diệt kẻ thù là họ Shōni ở Kita Kyūshū, hòa giải với họ Ōtomo và bắt đầu đem quân đánh thành Satō Kanayama vốn là cứ điểm của họ Aki Takeda. Tuy nhận được chi viện từ họ Amago nhưng thành chủ Takeda Nobuzane bại trận, đào tẩu đến xứ Wakasa. Sau này Nobuzane đến nhờ vả họ Amago ở Izumo.

Năm Thiên Văn (Tenmon) thứ 9 (1540), người kế vị của Amago Tsunehisa là Haruhisa dẫn 3 vạn quân Amago tấn công thành Yamajō, cứ điểm của Motonari. Motonari chỉ có 3000 quân thủ thành, nghênh chiến. Được sự giúp đỡ của gia thần Fukubara và họ Shishido (vốn đã kết giao hữu hảo) và viện quân của tướng Sue Harukata (thuộc hạ của Ōuchi Yoshitaka) mà Motonari đã giành thắng lợi trong trận này, trở thành nhân vật trung tâm của xứ Aki.

Cùng năm, Motonari cùng họ Ōuchi công thành Satō Kanayama, cứ điểm của đương chủ họ Takeda là Nobuzane vốn đã bắt tay với họ Amago. Thất thủ, Nobuzane chạy đến xứ Izumo, họ Aki Takeda đến đây coi như diệt vong. Sau này Motonari còn tổ chức lại đội lính phòng thủ Sendai của họ Takeda, lập thành nền tảng để sau này hình thành nên lực lượng thủy quân nổi tiếng của nhà Mōri.

Từ năm Thiên Văn (Tenmon) thứ 11 (1542) đến năm Thiên Văn thứ 12 (1543), Ōuchi Yoshitaka thân chinh làm tổng đại tướng, tham chiến trong trận Gassan Todajō lần thứ nhất và Motonari cũng theo chúa xuất chinh. Trong trận này, Kikkawa Okiitsune phản bội và do xâm nhập quá sâu vào lãnh thổ của họ Amago mà đường dây bổ cấp vật tư và tuyến phòng vệ của quân Ōuchi bị đứt đoạn, tự thân Mōri Motonari vây cửa Shiotani, thành Toda trong 4 tháng nhưng đại bại, quân Ōuchi phải tháo chạy. Trong lúc tháo chạy, Motonari gặp nhiều nguy hiểm đến nỗi tưởng chừng đã phải bỏ mạng, may có bộ tướng là Watanabe Kayou hy sinh, ở lại chiến đấu đến cùng rồi tử trận. Nhờ vậy mà Motonari thoát được nguy hiểm, trở về Aki an toàn. Nhưng trận này đã khiến tầm ảnh hưởng của cả họ Ōuchi và họ Amago trong xứ Aki bị suy yếu, Motonari bắt đầu nghĩ đến chuyện thoát khỏi thân phận một lãnh chúa nhỏ ở địa phương.

Đầu tiên là vào năm Thiên Văn thứ 13 (1544), Motonari cho con trai thứ ba là Tokujumaru đến làm con nuôi cho Kobayakawa ở Takehara. Họ này nổi tiếng với lực lượng thủy quân hùng mạnh. Vì vậy mà sau này Tokujumaru đổi sang họ Kobayakawa, lấy tên Takakage. Cùng năm, nhân cơ hộ Amago Haruhisa viễn chinh, đánh họ Miyoshi ở xứ Bingo, Motonari đã phái tướng Kodama Naritada và Fukubara Sadatoshi đánh Amago nhưng thất bại.

Năm Thiên Văn thứ 16 (1547), Motonari bắt đầu nghĩ đến chuyện thao túng nhà Kikkawa, họ vợ của mình. Lúc này quan hệ giữa Kikkawa Tsuneyo và các trọng thần cũng như các gia thần mới gia nhập trở nên đối lập gay gắt, tình hình trong tộc không thể kiểm soát được. Motonari cho con trai thứ hai của mình là Motoharu (cháu ngoại của Kikkawa Kunitsune) làm dưỡng tử nhà Kikkawa, ép buộc đương chủ nhà Kikkawa là Okitsune phải ẩn cư. Đến năm Tenmon thứ 19 (1550), sau khi Kikkawa Okitsune đã ẩn cư, Motonari còn sát hại luôn Okitsune và cả gia đình để trừ hậu họa về sau. Đồng thời, Motonari cũng can thiệp vào chuyện kế tục của họ Kobayakawa ở Numata. Họ này đã mất đi đương chủ Kobayakawa Masahira trong trận Gassan Todajō kể trên. Lợi dụng đương chủ mới là Kobayakawa Shigehira hãy còn ít tuổi và bị mù, Motonari đã gây chia rẽ trong nhà Kobayakawa, mưu sát trọng thần của họ này, đồng thời là người giám hộ của Shigehara là Tasaka Yoshiaki. Giết xong Tasaka, Motonari còn đẩy Shigehira đến đường cùng, buộc phải xuất gia, cho con đẻ của mình là Kobayakawa Takakage vốn đang là đường chủ dòng phụ của họ Kobayakawa ở Takehara thay Shigehara thâu tóm họ Kobayakawa. Như vậy là Motonari đã thâu tóm được toàn bộ lực lượng thủy quân của họ Kobayakawa vào tay mình, thiết lập chế độ "Mao Lợi Lưỡng xuyên" (Mōri Ryōsen) làm bàn đạp nâng đỡ sự bành trướng thế lực của mình.

Đến đây, Mōri Motonari đã thâu tóm hết thế lực của họ Kikkawa vốn có tầm ảnh hưởng từ Aki đến Iwami, họ Kobayakawa có tầm ảnh hưởng qua ba xứ Aki, Bingo và vùng biển nội hải Seto. Như vậy, quyền cai trị cả xứ Aki đã lọt vào tay Motonari. Ngày 13 tháng 7 năm Thiên Văn thứ 19 (1550), Motonari giết chết Inoue Motokane, một gia thần chuyên quyền trong họ. Ngay sau đó ông còn bắt các gia thần của mình phải ký tên vào sổ, thề tận trung với nhà Mōri. Bằng việc này, Motonari đã cũng cố được quyền lực thống lĩnh của mình trong tập đoàn.

Trận đánh ở đảo Ikutsu

Năm Thiên Văn thứ 20 (1551), xảy ra biến cố ở chùa Dainei (Daineiji no hen), daimyō của hai xứ Suō và Nagato là Ōuchi Yoshitaka bị gia thần Sue Harukata ám sát trong vụ mưu phản. Lúc này Mōri Motonari bắt tay với Harukata để chiếm thành Satō Kanayama và thành Sakurao. Sue Harukata cũng nghĩ rằng nếu không có sự hợp tác của Motonari thì khó lòng kiểm soát được lãnh địa của họ Ōuchi nên đã giao cho Motonari quyền điều hành các lãnh chúa, quan đầu xứ ở Aki và Bingo. Nhờ vậy, Motonari bắt đầu tấn công các lãnh chúa trong xứ Aki từng nâng đỡ Ōuchi để bành trướng thế lực của mình. Motonari còn tấn công thành Kashirazaki, ép thành chủ Hiraga Takayasu tự vẫn, đưa Hiraga Hirosuke lên kế tục nghiệp nhà Hiraga nhưng thực tế là đẩy họ này vào vòng cai quản của họ Mōri. Năm 1553, Tomonari cùng với một gia thần của họ Ōuchi là Era Fusahide đánh lui quân Amago Haruhisa khi họ này tấn công xứ Aki.

Sau trận đánh này, tình hình nhà Sue trở nên rối ren và họ dần cảm thấy sự bành trướng thế lực của Mōri Motonari nên Sue Harukata lo ngại, muốn giành lại quyền kiểm soát từ tay Motonari nên đối lập giữa hai bên ngày càng rõ ràng. Rồi sau đó xảy ra việc tướng Yoshimi Masayori xứ Iwami phất cờ chống lại Harukata. Được sự ủy thác của Sue Harukata, ban đầu Motonari cũng định xuất binh theo quân Sue chinh phạt Yoshimi, nhưng sau các gia thần đều lên tiếng phản đối nên cuối cùng Mōri không xuất binh nữa. Thế rồi Sue Harukata trực tiếp gửi sứ giả đến đốc thúc các lãnh chúa trong toàn xứ Aki xuất binh. Lúc đó Harukata được Hiraga Hirosuke tố cáo sự thật về con trưởng của Motonari là Takamoto. Các trọng thần của Sue cũng phản đối giao ước của Harukata đối với Mōri Motonari (hứa giao cho Mōri quyền quản lý chư hầu hai xứ Aki và Bingo), đẩy giao kèo giữa hai họ Mōri và Sue đến chỗ kết thúc. Và như thế, Motonari chính thức quyết định chống lại Harukata.

Tuy nhiên, so với lực lượng hơn 3 vạn quân Ōuchi do Harkata động viên thì quân Mōri chỉ có chừng 4 đến 5 nghìn quân mà thôi. Nếu trực tiếp giao tranh thì quân Mōri không có cơ thắng, đó là chưa tính đến nguy cơ các chư hầu xứ Aki vốn thân cận với họ Mōri nay bị áp lực của họ Ōuchi, Sue mà dao động, phản bội lại Mōri là rất cao. Vì vậy Motonari lại giở mưu lược đắc ý của mình để chia rẽ nội bộ Ōuchi khiến họ này trở nên suy nhược.

Năm Thiên Văn thứ 23 (1554), trong họ Amago xảy ra nội loạn khi Amago Haruhisa thanh trừng Amago Kunihisa và Sanehisa thuộc nhóm Shingūtō tại xứ Izumo. Shingūtō là đội quân tinh nhụê nhất của họ Amago, do Tsunehisa và con trai là Kunihisa thống lĩnh, từng tham gia nhiều trận đánh, lập nhiều chiến công cho họ này.[3]

Ngay giữa lúc họ Amago thanh trừng Shingūtō thì Mōri Motonari lại cho lưu truyền tin đồn rằng Era Fusahide đang tạo phản. Fusahide là gia thần của Sue Harukata, nổi tiếng tri lược hơn người và từng sát cánh chiến đấu bên Motonari không ít lần. Motonari còn cho giả cả bút tích của nạn nhân trong bức mật thư (giả) nội thông với mình để mượn tay Sue Harukata giết chết Fusahide. Có một thuyết khác cho rằng ban đầu Era Fusahide định làm nội ứng cho họ Mōri, nhưng Motonari lại cố tình công bố chuyện này cho Harukata.

Cùng năm, sau khi loại trừ hậu hoạ, Motonari phất cờ phản lại Sue Harukata lúc này đang khốn đốn vì họ Yoshimi làm phản. Harukata đùng đùng nổi giận, giao cho bộ tướng Miyagawa Fusanaga 3000 quân, hạ lệnh tấn công Mōri. Quân Miyagawa xuất trận, ra khỏi Yamaguchi, đến khu đồi núi Oshikibata thuộc xứ Aki đóng trại thì bị quân Mōri tập kích phủ đầu. Quân Miyagawa rơi vào thế hỗn loạn rồi vỡ, bản thân Miyagawa Fusanaga tử trận. Như vậy trận đầu tiên, thắng lợi thuộc về quân Mōri (trận Oshikibata).

Hay tin bại trận, Sue Harukata lại đùng đùng kích nộ, năm Hoằng Trị thứ nhất (1555), tự thân dẫn 2 vạn quân rời khỏi Yamaguchi. Dọc đường, bất chấp lời can gián của trọng thần Hironaka Takakane, Harukata đã cho đổ bộ lên đảo Itsuku, công thành Miyao vốn là trọng điểm kinh tế và giao thông của quân Mōri trên đảo này. Tuy nhiên đây lại là sách lược của Motonari. Vì quân Sue đông nên không thể di chuyển linh hoạt, bị quân Mōri tập kích rồi tan vỡ. Trong trận này Sue Harukata tự vẫn, thế lực của họ Ōuchi suy giảm mạnh, trở nên bạc nhược. Đây chính là trận đánh trên đảo Itsuku (Itsukushima no tatakai), một trong ba trận tập kích lớn nhất lịch sử phong kiến Nhật Bản (Nihon sandai kishū).

Năm Hoằng Trị (Kōji) thứ 2 (1556), Amago Haruhisa đang viễn chinh ở Bingo bỗng rút 25 nghìn quân về, bắt tay với Ogasawara Nagataka tấn công thành Yamabuki của họ Ōuchi. Lúc này họ Mōri ra nghênh chiến nhưng bị liên quân hai họ đánh bại ở Oshibara, mỏ bạc Iwami cũng mất về tay họ Amago. (Oshibara kuzure)

Năm Hoằng Trị thứ 3 (1557), thấy thời cơ đã chín khi xảy ra tranh chấp trong họ Ōuchi, Motonari giết chết đương chủ họ này là Yoshinaga, một con rối do Sue Harukata lập nên để giật dây. Họ Ōuchi bị tiêu diệt, ngoại trừ ở Kyūshū ra thì phần lớn lãnh địa cũ của họ này đều lọt vào tay họ Mōri. (Bōchō keiryaku) Cùng năm, Mōri Motonari giao lại vị trí đương chủ cho con trưởng là Takamoto, nhưng thực chất bản thân mình vẫn nắm thực quyền.

Năm Vĩnh Lộc (Eiroku) thứ nhất (1558), Motonari cùng con trai là Kikkawa Motoharu công thành Nukuyu, cứ điểm của Ogasawara Nagataka nhằm đoạt lại mỏ bạc Iwami đã bị cướp trước đó trong trận Oshibara. Amago Haruhisa cũng xuất binh nhưng hai bên chỉ ghìm nhau bên hai bờ sông. Năm Vĩnh Lộc thứ hai (1559), Motonari hạ được thành Nukuyu, thừa thế công thành Yamabuki nhưng thất bại, trên đường rút lui thì bị thành chủ Honjō Tsunemitsu và đội quân của thành chính hợp lưu với quân Haruhisa kích phá, quân Mōri đại bại.

Đụng độ họ Amago và họ Ōtomo

Kể từ năm Hoằng Trị (Kōji) thứ 2 (1556), họ Mōri bị đương chủ nhà Amago là Haruhisa chiếm thành Yamabuki và mỏ bạc Iwami, nhưng đến năm Vĩnh Lộc thứ 4 (1560) thì Haruhisa chết đột ngột, trong họ Amago xảy ra lộn xộn. Lúc này, trưởng nam của Haruhisa là Amago Yoshihisa cầu xin Shōgun Ashikaga Yoshiteru giảng hòa với Mōri, nhưng hòa ước này đã bị phía Motonari đơn phương bác bỏ. Năm Vĩnh Lộc thứ 5 (1562) thì họ Mōri lại đem quân đánh xứ Izumo (trận Gassan Todajō lần thứ hai). Amago Yoshihisa co quân cố thủ trong thành Gassan (ngày nay thuộc thành phố Yasugi, tỉnh Shimane) vốn nổi tiếng là vững chãi kiên cố cùng hệ thống phòng vệ gọi là Amago Jikki, nghênh đánh quân Mōri. Amago Jikki nghĩa là 10 lá cờ của họ Amago, là hệ thống các thành phụ bảo vệ thành chính Gassan Toda của họ này.

Nhưng đến năm Vĩnh Lộc (Eiroku) thứ 6 (1563) thì Motonari bao vây được thành Shiraga trong tuyến phòng thủ Amago Jikki này và cuối cùng là bao vây thành Gassan Toda, bắt đầu tuyệt đường lương thảo của họ Amago. Nhưng rút kinh nghiệm từ trận Gassan Todajō lần thứ nhất khi Motonari theo họ Ōuchi, lần này Motonari không manh động mà giở kế sách để làm đối phương suy yếu dần. Đầu tiên, Motonari cho giết sạch binh sĩ của Amago đến đầu hàng. Đây là kế sách làm hao mòn lương thực trong thành của Motonari. Binh sĩ họ Amago vì sợ hãi mà không dám ra đầu hàng nữa, cố thủ trong thành, và vì vậy làm tiêu hao số lương thực của Amago. Tiến hành song song, Motonari giở quỷ kế nhằm phá hoại từ bên trong nội bộ họ Amago. Khi kế sách đến độ chín mùi thì Amago Yoshihisa mắc bẫy, trở nên đa nghi và tự tay giết chết trọng thần Uyama Kanehisa. Lúc này nội bộ Amago đã bị chia rẽ, Motonari lại cho thổi cơm chiêu dụ binh sĩ trong thành ra hàng, vì vậy lính tráng họ Amago đầu hàng không ngớt. Đến tháng 11 năm Vĩnh Lộc thứ 9 (1566) thì Yoshihisa buộc phải mở cửa thành đầu hàng. Như vậy là Mōri Motonari chỉ trong một đời đã chiếm lãnh được 8 xứ trong vùng Chūgoku, trở thành một Đại daimyō (Dadaimyō) vùng này.

Sau khi bị Mōri Motonari tiêu diệt, họ Amago ở Izumo được Oda Nobunaga chi viện, bộ tướng Yamanaka Yukimori đưa Amago Katsuhisa lên làm thủ lĩnh, lãnh đạo dư đảng của họ này, bắt đầu chống lại Mōri ở vùng San’in. Trước đó, trong trận chiến xoay quanh quyền kiểm soát Kita Kyūshū, Motonari đã dùng kế dụ địch, tiêu diệt họ Ōuchi. Năm Vĩnh Lộc thứ 11 (1568), ở xứ Bungo còn có Ōtomo Yoshishige, người đang ôm mộng chiếm lãnh vùng Bungo, đã cấp binh cho Ōuchi Teruhiru, xúi giục tấn công vào Yamaguchi. Đây là thời kỳ nguy khốn của họ Mōri khi đối phó với các thế lực thù địch và dư đảng của họ Amago. Nhưng nhờ hai người con ưu tú là Motoharu và Takakage mà Motonari đã giảng hòa được với họ Ōtomo, quét sạch dư đảng quân Amago ra khỏi hai xứ Izumo và Hōki. Tuy nhiên, để hòa giải với họ Ōtomo thì Mōri đã phải nhường lại quyền kiểm soát xứ Hakata, địa phương mang lại sự giàu mạnh cho họ Ōuchi trước đây.[4]